Galego
Se houbese un concurso para escoller o mellor bosque galego, a Devesa da Rogueira, o emblema do Courel, tería boa parte das papeletas para facerse co premio. Ubicada na caída do pico Formigueiros cara a aldea de Moreda, sobre fortes pendentes que acumulan arredor de 700 metros de desnivel, a Devesa é un paradigma da biodiversidade que caracteriza ós bosques atlánticos galegos.
Nas súas máis de 400 hectáreas, atópanse desde os teixos e faias da parte superior ata un sinfín de caducifolias nas abas que descenden cara os prados de montaña de Moreira. Bidueiros, capudres, abeleiras, rebolos ou castiñeiros sucédense e entrecrúzanse nun terreo que se convertiu nos últimos anos en zona de campeo do oso pardo, un fito que demostra o bo estado de conservación da fraga.
Límite altitutidinal ó que chegan as árbores da Devesa. // Imaxes e vídeo: Asefor.
Os propietarios de todo este patrimonio natural son os veciños da comunidade de montes de Rogueira e Cabana, que fixeron de sempre un aproveitamento tradicional do bosque e dos prados próximos para leñas, pastos e castañas.
Cando o Courel conservaba máis poboación ca actual, no monte veciñal eran habituais as podas das árbores para leñas e mesmo cultivos nas zonas máis aptas, como se aprecia na cartografía aérea dos anos 50, pero a Devesa sempre mantivo unha sostibilidade que lle permitiu chegar ós niveis actuais de biodiversidade.
Prados de montaña no entorno do bosque.
Certificación de servizos ecosistémicos
A comunidade de montes vén agora de dar un paso máis no seu compromiso por conservar a súa fraga, protexida ademais desde hai anos no marco da Rede Natura. O monte veciñal deseñou un plan de ordenación enfocado no coidado ambiental do bosque e vén de certificar a través do selo FSC a súa aposta por manter e mellorar a biodiversidade da Devesa, unha certificación que incluirá periódicas auditorías ambientais.
Trátase do primeiro bosque de España e do segundo de Europa, tras un italiano, que logra a certificación de FSC en servizos ecosistémicos, un proceso que estivo pilotado pola empresa Asefor, ligada ó Grupo de Certificación Alvariza.
Reunión dos comuneiros co equipo que impulsou a certificación da Devesa en servizos ecosistémicos.
Manuel Beiro, de Asefor, subliña a importancia que a certificación en servizos ecosistémicos pode ter para os propietarios da Devesa da Rogueira: “A comunidade de montes é consciente do valor da Devesa e desde hai tempo practica unha xestión compatible coa conservación da biodiversidade do bosque. Esa xestión agora queda refrendada por unha certificación, que avala por medio dunha serie de indicadores que o monte mantén ou mellora a súa biodiversidade. É unha certificación que abre a porta a que a comunidade obteña financiación externa de empresas ou fundacións que queiran apoiar esa labor, pois é fundamental para o coidado do medio”, destaca Manuel Beiro.
A lóxica do proceso de certificación oriéntase a que a sociedade compense ós propietarios polos servizos que presta a Devesa, que está sometida ás lóxicas restriccións de manexo. “O plan de xestión da comunidade de montes busca a conservación, na Devesa non hai perspectivas de aproveitamentos produtivos. As únicas intervencións previstas a curto prazo consisten nun rareo dunha masa de castiñeiros, que é unha medida aconsellada pola Fundación Oso Pardo para favorecer o asentamento do oso, e en facilitar o pastoreo das vacas nun bosquete de rebolos que está ó carón dun prado de rega da montaña”, explican en Alvariza.
A Devesa encádrase en pleno Courel, rodeada dos principais cumios da serra.
Como a Administración polo de agora non ofrece apoios públicos para este tipo de iniciativas, a comunidade de montes enfócase á captación de apoios privados, ben de empresas, ben de institucións ou fundacións que se queiran implicar no coidado dun bosque emblemático de Galicia.
Marca dun sendeiro da Devesa.
Turismo de natureza
O atractivo natural da Devesa da Rogueira convertiuna nun punto de destino frecuente do turismo de natureza, unha actividade que se poderá manter, aínda que evitando calquera posible masificación futura.
“Para a economía dun área cun crecente abandono poboacional, é moi positivo que se recoñeza o servizo que lle está prestando o seu bosque ó conxunto da sociedade. Certificar os servizos ecosistémicos que presta a Devesa da Rogueira ten o sentido de que os propietarios teñan acceso a apoios económicos que compensen o seu compromiso e que apoien os coidados silvícolas e ambientais que fan”, conclúen desde Asefor, unha firma que de xeito habitual traballa na certificación forestal de montes orientados á produción de madeira.
Coa Devesa da Rogueira, Asefor introdúcese agora tamén na certificación de servizos ecosistémicos, unha liña que contan de seguir traballando con outros montes en Galicia.
Vista da Devesa da Rogueira.
