Evolución da calidade dos ensilados de herba nas explotacións

Evolución da calidade dos ensilados de herba nas explotacións galegas

Desde o LIGAL refórzase a necesidade de prestar atención á calidade nutricional e a boa fermentación dos ensilados de herba para a alimentación das vacas de leite, á vista da evolución das análises no período 1991-2014.

Sonia Pereira Crespo, Marisa Barreal, Marta Rodríguez, Roberto Lorenzana e Gonzalo Flores. 13/04/2015 10:33 p.m.

Ir a los comentarios

Tractor ensilando.

Na táboa deste artigo reflíctese a evolución dos valores medios dos parámetros de valor nutritivo e calidade fermentativa dos ensilados de herba analizados no Laboratorio Interprofesional Galego de Análise do Leite (LIGAL) durante durante os últimos 24 anos (1991 a 2014).

Os datos proceden de explotacións leiteiras galegas e dos proxectos de innovación e apoio ao sector realizados en colaboración co Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM).

Valores medios dos parámetros de valor nutritivo e calidade fermentativa dos ensilados de herba analizados no LIGAL durante o período desde 1991 ata 2014

MS: materia seca; MO: materia orgánica; PB: proteína bruta, FAD: fibra ácido deterxente, FND: fibra neutro deterxente; DMO: dixestibilidade da materia orgánica; ENL: enerxía neta leite; pH: pH medido; pHe=pH de estabilidade; pHdif=pH-pHe

Conclusións:

Os trazos máis salientábeis da evolución da calidade dos ensilados de herba nesta serie de 24 anos e máis de 16 mil mostras son:

1. Unha primeira fase marcada pola rápida evolución cara a ensilados presecados que tivo lugar na última década do século pasado, cun incremento de 10 puntos no valor medio de MS dos ensilados (próximo ao 20% en 1991 e algo superior ao 30% no 2000). Posteriormente o valor se mantivo no intervalo de entre 31 e 35% MS. Asociado ao incremento do contido de materia seca produciuse unha mellora na calidade fermentativa (pHdif<0,10), que nos leva a poder afirmar que o incremento da materia seca da herba mediante o presecado é unha ferramenta moi útil para a obtención de ensilados de herba correctamente fermentados.

2. Unha redución da dixestibilidade dos ensilados, máis ou menos acusada segundo os anos, pero que de media foi de -0,14 unidades de DMO (%) por ano.

3. Unha clara tendencia a unha redución da concentración de proteína bruta na materia seca dos ensilados, que diminuíu de forma consistente desde o comezo da serie a unta taxa de -0,10 unidades de PB (%MS) por ano.

Dado que o contido medio en FAD das mostras non se incrementou, e mesmo diminuíu lixeiramente ao longo da serie, a perda de valor nutricional dos ensilados non se pode atribuír ao retraso da data de corte para acomodar o momento da sega a mellores condicións de presecado. Non cabe descartar, entre as posíbeis causas, unha menor presenza de leguminosas nas mesturas e a posta no mercado de variedades de gramíneas (raigrases) cuxo valor nutricional non estaría suficientemente testado na condicións agroclimáticas galegas.

Aclaracións técnicas:

Os valores de dixestibilidade e de enerxía dos ensilados se estimaron a partir de ecuacións desenvolvidas no CIAM en base a ensaios realizados in vivo (é dicir, con animais) e transferidas ao LIGAL. A partir de 1997 as estimacións realizáronse por NIRS.

A estimación da calidade fermentativa dos ensilados se obtivo comparando o pH medido no laboratorio e o pH de estabilidade (pHe), que é o valor que debería ter o ensilado para estar ben conservado. Este valor de estabilidade se calcula en función do contido en MS, segundo a ecuación pHe=0,0359 x MS + 3,44 proposta por Haigh (1987). Se considerou que cando a diferenza entre o pH da mostra e o pH de estabilidade (pHdif=pH-pHe) é inferior a 0,10, a conservación foi adecuada, mentres que aquelas con valores de pHe superiores a 0,25 presentan unha mala calidade de conservación.