Destacan a importancia da xestión forestal sustentable para afrontar a nova etapa post-Covid

Os Directores Xerais de montes, biodiversidade, cambio climático, medioambiente das CCAA así como os expertos reunidos no Foro de Directores 2020 organizado por PEFC España, conclúen que os principais retos para o impulso do sector forestal residen na boa xestión dos recursos e servizos dos bosques, e o fomento da bioeconomía circular e o emprego verde.

PEFC España celebrou a edición 2020 do Foro de Directores na mañá do mércores, 20 de maio. Un encontro online sobre “Os bosques, os seus produtos e servizos no mundo post-Covid. Medidas de futuro. Retos e oportunidades” cun fin moi claro: a mellora do posicionamento do sector forestal e a posta en valor dos beneficios que achega á sociedade no seu conxunto, nunha contorna que cambiou de forma radical tras a pandemia causada polo Covid-19.

Entre os numerosos asistentes ao Foro (máis de 250 inscritos) atopábanse profesionais do sector, expertos en políticas forestais, certificación, industria, xestores públicos, propietarios privados, prescriptores, gran distribución, comunidade científica e tecnolóxica, universidades, medios, sociedade civil, HORECA, e mesmo a industria aeroespacial, interesada nos materiais de orixe forestal con prestacións únicas.

Así, algúns dos interrogantes dirixidos ao sector foron cal é o futuro dos bosques no mundo post-Covid e o seu papel na saúde? que medidas pódense aplicar desde as administracións competentes nesta nova etapa?, temos plans para fomentar a resiliencia dos ecosistemas forestais? ou poden contribuír os bosques a solucionar o reto demográfico e son estes e os seus produtos fonte de empregos verdes? foron o punto de mira.

Hugo Morán, Secretario de Estado de Medioambiente, foi o encargado de inaugurar o encontro apuntando que un dos eixos centrais da axenda política de España e Europa é o reto demográfico. A redacción da futura Estratexia de Economía Circular, e o Proxecto de Lei de Cambio Climático e Transición Enerxética, os acordos actuais e futuros da Convención Marco de Cambio Climático de Nacións Unidas teñen como propósito asumir o liderado para lograr unha economía baixa en carbono onde o sector forestal é imprescindible e insubstituíble no seu papel como sumidoiro de carbono e fonte de recursos sustentables. Polo seu lado, a Estratexia da UE sobre Biodiversidade para 2030 propón un gran plan de forestación con meta 2030. Para iso, empraza á participación activa do sector forestal para readaptar as súas estratexias nun escenario inmediato con visión de futuro.

Segundo o Secretario de Estado, a crise sanitaria actual producida pola pandemia do Covid-19, e con iso, a crise económica e social, levou a todos os gobernos a reflexionar sobre a necesidade de planificar as liñas de produción de primeira necesidade no ámbito nacional. “Os elementos dunha produción deslocalizada deben incorporarse na produción nacional na que os distintos gobernos e grupos de interese debemos traballar de maneira compartida”, engadiu.

Valoración das Comunidades Autónomas

A través da moderación do Foro, Jesús Casas Grande, Presidente do Grupo Tragsa, dirixiu preguntas aos Directores das CCAA sobre a realidade forestal e as achegas dos distintos territorios á mellora do sector e os ecosistemas forestais no futuro post COVID. As súas intervencións recolleron principios comúns para adaptar en cada territorio, expondo unha serie de cuestións que fixeron reflexionar sobre os retos e oportunidades dos bosques.

Ana Belén Noriega Bravo, Secretaria Xeral de PEFC España, presentou o acto e elaborou algúns interrogantes cara aos expertos sobre a visión global, local, científica e interxeneracional da importancia dos bosques, as súas actividades e os seus beneficios e destacou o significativo papel que están a desempeñar as empresas españolas da cadea de valor do sector forestal na produción de máscaras e outros produtos sanitarios e hixiénicos durante a crise sanitaria, así como a necesidade de materias primas de proximidade.

En canto ás intervencións dos Directores Xerais das Comunidades Autónomas de Aragón, Asturias, Canarias, Cantabria, Castela e León, Estremadura e Galicia sobre distintas medidas postas en marcha ou en futuro de deseño e aplicación, tras a crise provocada polo Covid-19, cabe destaca afirmacións que pon en valor, non só a importancia dos bosques, senón a dos seus produtos, a xestión forestal sustentable e a conciencia social, económica e ambiental que se necesita para avanzar e alcanzar novas metas e oportunidades.

José Ignacio Lema Piñeiro, Director da Axencia Galega dá Industria Forestal da Xunta de Galicia achegou solucións para conseguir que a cadea de valor sexa socialmente xusta e chegue a todos os seus elos. Destacou a importancia da madeira como material de baixa pegada de carbono especialmente para conseguir un sector da construción máis sustentable.

Diego Bayona, Director Xeral de Medio Natural e Xestión Forestal do Goberno de Aragón abriu as intervencións apuntando á biomasa como opción económica do sector forestal no novo modelo enerxético e plasmou a necesidade da ordenación, planificación e xestión forestal sustentable para incentivar a produtividade dos bosques e os recursos naturais na loita contra o cambio climático.

Fernando Prendes, Director Xeral de Planificación, Infraestruturas Agrarias e Montes do Principado de Asturias destacou a importancia de implantar políticas forestais activas, co seu correspondente investimento, nas que se faga participar á poboación que vive no territorio.

José Domingo Fernández, Director Xeral de Loita contra o Cambio Climático e Medio Ambiente do Goberno de Canarias, considerou necesarias medidas para asegurar a sustentabilidade dos servizos ecosistémicos, como o uso recreativo dos bosques ao ser un reclamo para o turismo en Canarias que, a pesar de contar cun territorio fragmentado e de alta vulnerabilidade, goza dun bo estado de conservación grazas á concienciación.

Antonio Javier Lucio Calero, Director Xeral de Biodiversidade, Medio Ambiente e Cambio Climático do Goberno de Cantabria, mostrou como caso de éxito a coexistencia da actividade económica gandeira e forestal a través dun modelo de xestión dos montes que define as áreas de uso gandeiro, de conservación de hábitats e de produtividade forestal, coa conciliación de todos os axentes implicados, onde os valores ambientais e socioeconómicos están relacionados.

José Ángel Arranz, Director Xeral de Patrimonio Natural e Política Forestal da Junta de Castela e León, fixo fincapé no reto por xestionar de maneira sustentable os recursos forestais existentes compatibilizando os seus usos e servizos e creando emprego no medio rural para aumentar a eficiencia, e conseguir rendibilidade e beneficios sociais. Tamén destacou a relevancia dos bosques e espazos forestais como fonte de saúde para a sociedade, especialmente no futuro post COVID.

Pedro Muñoz Barco, Director Xeral de Política Forestal da Junta de Estremadura, pola súa banda, resaltou a importancia de garantir o aproveitamento dos recursos forestais de maneira eficiente e sustentable. Anunciou a Estratexia de Economía Verde e Circular Estremadura 2030 que contribuirá a economía e ao emprego verde.

Fermín Olabe Velasco, Director do Servizo Forestal e Cinexético de Navarra, remarcou a importancia de facer políticas comúns que fomenten os produtos forestais e que impulsen unha xestión forestal integral imprescindible para seguir avanzando no posicionamento do sector. Destacou a importancia dos aproveitamentos forestais e a necesidade dun mellor entendemento da súa relevancia por parte da sociedade.

Carlos Uriagereka Larrazabal, Xefe dos Servizos de Montes, Subdirección Xeral de Xestión de Espazos Naturais e Servizos Xerais da Deputación Foral de Bizkaia, mencionou a necesidade da participación das administracións, a industria e os propietarios para reunirse e tomar decisións que apoien e consigan paliar a situación desta e futuras crises sanitarias, así como a importancia do relevo xeracional a través dun investimento en montes, tecnificación, profesionalización e asesoramento que dependan da sustentabilidade baseada na bioeconomía.

A opinión dos expertos científicos

Francisco Carreño, presidente de COSE, enfocou a súa visión cara á necesidade do fomento da diversidade dos montes españois, os seus bens e servizos (tanxibles e non tanxibles) apoiándose nunha mellora da xestión forestal para conseguir unha oferta óptima en cantidade e calidade que sexa o máis eficiente socialmente.

As intervencións dos expertos comezaron con Eduardo Rojas Briales, profesor Universitat Politècnica de Vàlencia e Board of Directors de PEFC Internacional, puxo o foco na procura de sinerxías nos recursos públicos para atopar postos tractores que cubran os retos que se presentan e multipliquen os beneficios mediante o impulso da biomasa, a adaptación de medidas internacionais ou a diferenciación do IVE para produtos renovables e certificados.

Antoni Trasobares, Director do Centre de Ciència i Tecnoloxía Forestal de Catalunya, recalcou a aplicación de estratexias e políticas que se asenten sobre medidores económicos que inclúan o benestar social e ambiental e que consigan situarse como factor principal na toma de decisións de investimentos públicos e privados.

Neste encontro cheo de novos interrogantes e grandes retos por afrontar, a xestión forestal sustentable avalada por selos de certificación como PEFC é unha da medidas clave no avance cara a un modelo de economía descarbonizada e circular necesario para o posicionamento e impulso do sector forestal.