A falta de relevo xeracional na gandaría e na agricultura é un dos principais desafíos que ten o agro europeo nas próximas décadas. Sirva como exemplo que soamente o 11% dos donos de explotacións gandeiras e agrícolas na Unión Europea teñen menos de 40 anos, segundo os datos da Comisión Europea referidos ao ano 2016.

Porén, as diferencencias segundo o estado membro son notables. Así, Austria posúe a cifra máis alta de novos agricultores e gandeiros (22,2%), seguida de Polonia (20,3%), e Eslovaquia (19%). Doutra banda, Chipre (3,3% de donos de explotacións agrarias), Portugal (4,2%) e Reino Unido (5,3%) teñen a cifra máis baixa de novos agricultores. En España, os últimos datos sinalan a caída do número de titulares de explotación menores de 35 anos, que se sitúa soamente nun 3,1%, moi lonxe do 6,2% que representaban en 2003.

Neste sentido, Francia é uns dos países que máis en serio se está tomando o desafío de favorecer a incorporación da mocidade á gandaría, tanto para manter a súa potente produción agrogandeira como para manter un medio rural vivo. “En Francia estamos preocupados porque por cada 2,5 titulares de gandarías de ruminantes (bovino, ovino e cabrún) -unhas 200.000 explotacións no país- que se xubilan, só se incorpora 1. E a entrada de xente allea ao sector é clave. De feito, neste momento algo máis do 10% dos que se incorporan á gandaría non son fillos de gandeiros, e fano sobre todo no sector ovino e caprino de leite, xa que precisa menos investimento inicial e menos base territorial que unha granxa de vacún de leite”, explica Delphine Neumeister, do Institut de l´Elevage, una asociación francesa de investigación.

Do mesmo xeito que en España, a última crise económica favoreceu a volta á actividade gandeira, de forma que as taxas de relevo no período 2010/16 aumentaron con respecto ás existentes en 2000/2010, “aínda que sen ser suficientes para equilibrar o abandono”,precisa a investigadora francesa. De feito, case o 50% dos titulares de gandarías de ruminantes en Francia teñen máis de 50 anos.

Incorporacións á gandería de ruminantes por sectores en Francia: 

A falta de relevo xeracional en Francia dáse principalmente nas zonas de montaña e nas pequenas explotacións. Por sectores, as taxas de substitución -altas de gandeiros fronte a xubilacións- tamén son moi dispares: en caprino e ovino de leite por cada 2 que se xubilan incorpórase 1, o mesmo que en ovino de carne. Pero en vacún de leite xa sobe a 1 por cada 2,5 que se xubilan e en bovino de carne é onde menos taxa de relevo hai: saamente incorpórase 1 titular de explotación por cada 3 que se xubilan.

Paralelamente, e do mesmo xeito que no resto de Europa, no caso do vacún de leite en Francia está a se producir un proceso de concentración da produción en granxas cada vez máis grandes, e un crecente peche das pequenas gandarías.

Evolución das ganderías de vacún de leite en Francia por tamaño: 

Medidas de apoio existentes en Francia para a incorporación de mozos á gandaría:

a) Dispositivos de asistencia á incorporación a nivel provincial:

– Apoio ao novo promotor do proxecto nas súas reflexións e enfoques.
– Un funcionario asume o papel de xerente do proxecto e axuda a dirixir ao candidato ás organizacións e recursos apropiados.

B) O Directorio de Saída – Instalación:

Existe a nivel nacional e mediante o mesmo a administración pon en contacto ao mozo que se quere incorporar á gandaría con granxeiros que se queren retirar para alugarlle ou venderlle a súa expotación así como con granxeiros que buscan socios.

C) Formación e presentación dun plan de negocio para poder acceder ás axudas.

Para poder acceder ás axudas de incorporación o goberno francés esixe ao solicitante o desenvolvemento dun completo plan de formación e de prácticas en gandarías, que deben sumar un mínimo de 4.000 horas. O mozo está asesorado por un consultor de proxectos e un consultor de habilidades. O obxectivo é asegurar a viabilidade económica do seu proxecto, través dun plan de negocio real.

D) Acompañamento na instalación aos mozos:

Un funcionario realiza un seguimento posterior á incorporación para analizar o progreso técnico e económico, pero tamén a nivel humano (relación cos socios, habitabilidade etc).

Isto permite que a taxa de éxito das incorporacións en Francia sexa moi elevada. Así o 94% das persoas menores de 40 anos que se incorporan á gandaría permanecen no sector 6 anos despois.

E) Axudas financeiras:

– Axuda de incorporación para mozos: o 80% asignado no primeiro ano e 20% no quinto ano. O importe básico varía segundo a zona e a rexión: nas zonas de chaira entre 8.000 e 15.000 euros, nas zonas desfavorecidas entre 10.000 e 22.000 euros e nas zonas de montaña entre 15.000 e 36.000 euros. Ademais, existen variacións nacionais e rexionais.

– Reducións nas cotas da Seguridade Social. O mozo gandeiro que se incorpora pode beneficiarse dunha exención de acordo cun tipo decrecente durante os primeiros 5 anos de actividade.

-Bonificacións nas axudas da PAC: Posibilidade dun “top-up” en forma dunha revalorización do DPB (Dereito ao pago básico), unha disposición introducida en Francia en 2016. Esta cantidade adicional é de uns 70 euros por hectárea nas primeiras 34 hectáreas, ou 2.500 euros máximos por ano durante os primeiros 5 anos.

-Préstamos en condicións especiais: Redución das comisións bancarias ou a conta “Agri Project”,que dá dereito ao prestatario a un préstamo de 50.000 euros a un tipo preferente durante 10 anos, pago anticipado das axudas…etc.