Métodos de detección da varroa nas colmeas

Resumo do relatorio de Antonio Pajuelo, consultor apícola de referencia en España, dentro das XVII Xornadas Apícolas do Eume, organizadas pola Asociación Galega de Apicultura (Aga) Eume e a Casa do Mel das Pontes

Métodos de detección da varroa nas colmeas

Detección da varroa mediante azucre glass. Foto: Antonio Gómez Pajuelo

A Varroa Destructor é un parasito exótico da abella que provoca danos graves, mala supervivencia, tamaño menor, acortamento da vida das abellas e enfermidades asociadas (nosema, virus…). Cando afecta á cría, a varroa provoca mortaldade, enfermidades asociadas, loques, pito escaiolado, virus e acortamento da
vida adulta.

A Varroa entra nunha colmea a través dunha obreira ou dun abázcaro. Un dos primeiros comportamentos das obreiras é tentar eliminala a través dun depiollamento ou grooming entre as abellas adultas. Este parasito pode pasar entre 2 e 10 días encima dunha abella adulta ata que entra nunha celdiña con larva a piques de opercular para iniciar o seu ciclo de reprodución. As obreiras, se detectan a presenza doutro organismo dentro da cela, pódena chegar a abrir nun comportamento hixiénico das abellas contra varroa na cría que se denomina VSH.

Dependendo destes comportamentos hixiénicos das abellas, pódese calcular que se un 25% das abellas adultas están parasitadas por Varroa, o 75% da cría pode estar afectada. Hai que ter en conta que se trata dun parasito que se expande rapidamente, podendo chegar a duplicar e mesmo triplicar nun mes a súa poboación na colmea.

Como detectar a presenza da Varroa?

1) Azucre glass en abellas adultas

En abellas adultas espolvoreando unha mostra das abellas con azucre glass, xa que ao desprenderse as varroas e comparar o cálculo de individuos co de abellas da mostra permite detectar ao redor do 25% das varroas desa mostra.

Aspectos a considerar neste sistema de mostraxe:

-Debemos ter en conta que a poboación de varroa en abella adulta multiplícase por tres na cría.

-Se detectamos 1 varroa en 100 abellas, a afectación sería do 5% en obreiras e deberíase revisar mensualmente.

-Se hai de 1 a 3, a incidencia da Varroa pode estar entre o 5 e o 30% en abella adulta. Débense aplicar medidas de redución da poboación de varroas nun prazo máximo dun mes e aumentar a vixilancia.

-Se se detectan 5 varroas en 100 obreiras, a incidencia é do 50% ou máis: tratamento inmediato.

2) Cría operculada

varroa_cria_01_standar

Varroa en cría operculada

Se optamos por detectar a Varroa a través da cría operculada, este método permitiranos contabilizar ata o 75% da poboación de varroa que hai no panal mostreado. Desopercularemos o cuarto superior dianteiro do panel de cría que da á piqueira.

Aspectos a considerar neste sistema de mostraxe en cría operculada:

-É un método preferible, sobre todo en Layens.
-Problemas: non hai a mesma cantidade de varroas en todos os panais nin en todas as zonas.
-Por experiencia: maior probabilidade na parte superior dianteira de cadros de cría operculada de en fronte da piqueira.
-Boa Práctica: desopercular periodicamente 10 x 10 cm de cría operculada nunha desas zonas, nas colmeas de máis risco.

Pódense establecer tres niveles de infestación, para tomar decisións de tratamentos:

-Menos do 5%: pode demorarse o tratamento ata dous meses
-Entre o 5 e o 20 – 30%: non demorarse máis dun mes
-Máis do 20 – 30%: tratamento inmediato.

3) Paneis do fondo:

Varroa en fondo sanitario

Varroa en fondo sanitario

Se o método elixido é un papel de fondo (cuadriculado e untado de vaselina), débese esperar 3 ou 4 días antes de retirar o papel e proceder ao cálculo das varroas. Detecta a mortaldade natural da poboación de varroas. Características:

-Esixe máis manipulación (en Layens pode substituírse por tira de formica por piqueira), ou fondos especiais (en alzas).

-É o método máis preciso.

-Pode marcar niveis de actuación: aumentar vixilancia a partir de 5 ácaros/colmea e día; perigo a partir de 20.

-Pode variar na primavera-outono.

Inspección do colmenar, colmeas de máis risco de varroa:

-As do extremo por onde entran as abellas.
-As de abellas máis nerviosas.
-As colmeas con pillaxe
-Colmeas con varroa ou/e abellas de ás danadas en piqueira
-É necesario realizar revisións post-tratamento contra a varroa para verificar sempre a súa eficacia.

Detección forense:

A primeira ollada pódese detectar este parasito mediante a observación de:

-Cadáveres de varroa en fondos.
-Cría operculada abandonada, salpicada ou con opérculos perforados.
-Varroas mortas baixo os opérculos de cría, celdiñas de cría con manchas brancas de dexeccións de varroa nun lado…etc.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *

Solicitamos o seu permiso para obter datos estadísticos da súa navegación nesta esta web, en cumprimiento do Real Decreto-ley 13/2012. Si continúa navegando consideramos que acepta o uso das cookies. OK | Máis información