Recomendacións para regular e revisar a máquina de muxido

No anterior artigo explicamos como detectar se a máquina de muxido está a provocar problemas na saúde do ubre das nosas vacas, principalmente mamites e lesións nos tetos.

Nesta segunda entrega exporemos as recomendacións de Demetrio Herrera, de Q-llet, que expuxo no congreso de Anembre celebrado este ano en Pamplona para a revisión e regulación da máquina de muxido.

Revisión da máquina de muxido

Existen dous tipos de revisión: estática e dinámica. Explicaremos en que consiste cada unha delas e os aspectos para mellorar.

Revisión estática:
Ata non hai moito tempo e aínda nalgúns casos a máquina de muxido revísase unicamente de maneira estática ou en seco, seguindo as normas españolas UNE68061, 68048 do ano 1998, ou na súa falta as normas ISO 3918, 5707 e 6690 do ano 2007.

Neste sentido, temos moita información respecto dos caudais de aire necesarios, pulsadores, nivel sen carga, diferenzas e regulación sen carga e de consumo de aire das diferentes partes da máquina de muxido, e o cumprimento da norma “garante” o bo funcionamento da máquina.

Porén, algunhas recomendacións das devanditas normas son moi xenéricas e debemos adaptar a configuración dos parámetros da máquina de muxido a cada granxa en particular, en función das prioridades da granxa e do tipo de sala de muxido.

“É fundamental que analicemos a máquina de muxido coas vacas na sala”

Revisión dinámica:
Desde o noso punto de vista é fundamental xa que avaliemos a realidade do muxido coas vacas na sala. Os aspectos claves e máis coñecidos polos técnicos son baleiro no colector durante o pico de fluxo e a estabilidade do baleiro durante o muxido (oscilacións sen carga cíclicas e acíclicas).

Sen embargo, hai outros aspectos fundamentais, como son o calibrado dos retiradores automáticos, o baleiro na embocadura da tetoeira e os gradientes negativos de presión que teñen un gran impacto na saúde dos tetos, o confort do muxido e o fluxo do leite.

Calibrado dos retiradores

A configuración de fábrica dos retiradores automáticos das diferentes máquinas de muxido son moi agresivos, mesmo en granxas que monguen dúas veces ao día. Isto leva a tempos de muxido excesivos e problemas de hiperkeratose na punta dos tetos.

Neste sentido, segundo Godden e outros autores o incremento paulatino do fluxo ao retiro reduce o tempo de muxido sen perdas de leite, incrementando a eficiencia e o rendemento da sala de muxido.

Na nosa práctica diaria de Q-Llet adoitamos subir paulatinamente o fluxo ao retiro ata fixalo en igual ou maior a 0,5 quilogramos por minuto en granxas de dous muxidos e en igual ou maior a 0,8 quilogramos en granxas de tres omuxidos. O tempo de atraso ou postmuxido, se existe, reducímolo a menos de 5 segundos.

“A configuración de fábrica dos retiradores automáticos son moi agresivos”

A avaliación do leite residual (escorrendo a man polo menos a 20 vacas durante 1 minuto) é vital para asegurar que non deixamos demasiado leite no ubre. Segundo varios autores como Mein e Reid deberiamos obter unha media de menos de 500 gramos de leite residual. Sen embargo, nunha revisión máis tardía os mesmos autores suxiren que deberiamos escorrer menos de 100 gramos en polo menos o 80% dos cuartos.

Baleiro na embocadura da tetoeira

O baleiro na embocadura da tetoeira xoga un papel importante no confort, a conxestión do teto e o fluxo de muxido. De feito é a principal causa dos aneis na base do teto e da conxestión da parede do teto.

O ideal é que cando o teto está ben estimulado, cheo de leite e o diámetro do barril da tetoeira que utilizamos se axusta ao diámetro dos tetos, prodúcese un selado entre as paredes do teto e da tetoeira e atopamos baleiros baixos na embocadura da tetoeira, de entre <10 e 15 kpa.

“O ideal é lograr un baleiro na embocadura da tetoeira de entre <10 e 15 kpa”

Ao final do muxido, cando deixa de fluír leite desde a cisterna cara o teto, ou se non hai unha correcta estimulación, o teto estírase e penetra ao longo da tetoeira, perde contacto coas paredes da mesma e o baleiro na embocadura da tetoeira dispárase. Este incremento do baleiro na embocadura ao final do muxido é inevitable e poderiamos dicir que “fisiolóxico”, aínda que en todo caso o obxectivo é reducir o tempo en sobremuxido.

Pola contra, se atopamos valores na embocadura da muxido elevados durante o pico de fluxo, a razón é que a tetoeira que utilizamos na granxa ten un diámetro de barril demasiado grande para os tetos que se están muxindo. Valores de máis de 20 Kpa son indesexables.

Por tanto, a avaliación da dinámica do baleiro na embocadura da tetoeira é fundamental para coñecer se:

-O tempo entre preparación dos ubres e conexión da máquina é correcto.

-A duración do sobremuxido.

-A tetoeira que utilizamos se axusta á maioría de tetos.

Outros aspecto interesante que podemos observar se rexistramos o baleiro no colector -ou o tubo curto do leite- e na embocadura da tetoeira son os gradientes negativos sen carga; é dicir, un baleiro maior na embocadura da tetoeira que en tubo curto de leite.

Neste sentido, e por un aspecto de pura física, se o baleiro na embocadura da tetoeira é maior que no tubo curto de leite, hai un fluxo inverso de leite desde o tubo curto de leite ou colector cara o teto, bañando os tetos en leite e incrementando o risco de impactos.

Tendencias de futuro: mapeo de tetoeiras

Os últimos avances científicos van encamiñados a investigar a interacción entre as características de cada tetoeira (forza de compresión, dimensións, material e sección) e a configuración da máquina de muxido (baleiro e duración das fases de pulsación) para predicir o rendemento da tetoeira en termos de fluxo de muxido e saúde do teto.

A este respecto, en Estados Unidos xa hai algunhas marcas que provén mapas específicos de tetoeiras con información relevante respecto de combinacións sen carga e duración da fase B para optimizar velocidade de muxido e saúde do teto.

O seguinte cadro é un exemplo dun mapa dunha tetoeira específica, na que podemos observar por unha banda o % de máximo fluxo que podemos alcanzar cunha determinado baleiro no colector e unha duración determinada na fase B, e doutra banda, o grao de conxestión dos tetos, segundo o seu tamaño, para esa configuración determinada dos parámetros.