Galego
O pasado mes de setembro Benoît Rouyer, director de Economía e Territorios do CNIEL, a interprofesional láctea francesa, participou en Lugo no XII Congreso de Economía Agraria. Falamos con el sobre a situación do sector lácteo en Francia, o primeiro país produtor e exportador de lácteos da Unión Europea, e os retos do sector
En que consiste o seu traballo no CNIEL?
Traballo como economista no CNIEL, a interprofesional francesa de produtos lácteos. A miña misión é anticipar ás familias profesionais do CNIEL, é dicir, os gandeiros, as cooperativas, as industrias lácteas e os representantes da gran distribución sobre a evolución do mercado dos produtos lácteos.
Como avaliarías a situación do sector lácteo en Francia en 2019 e que se pode predicir para o próximo ano en termos de prezo para o gandeiro?
A situación mellorou en Francia, debido a unha mellor situación internacional que en anos anteriores e a un novo contexto lexislativo, grazas a que a lei Egalim do Goberno Francés regula aínda máis a práctica das promocións, aumenta o limiar de venda a perdas e alenta aos operadores a ter en conta os custos de produción na construción dos prezos dos produtos terminados vendidos no mercado francés. Espérase que o prezo do leite colleitado polos agricultores aumente lixeiramente en todo o 2019 en comparación con 2018. Para 2020, as previsións son incertas debido ao Brexit e ao impacto da guerra comercial entre China e os Estados Unidos.
“Os aranceis de Estados Unidos aos queixos europeos contribuirán á saturación do mercado interno da UE”
Precisamente, Como prevé que afecte o Brexit e os aranceis estadounidenses ao sector lácteo francés?
As represalias estadounidenses centráronse máis nos viños franceses que nos lácteos. Sen embargo, permanecemos atentos e preocupados porque a lista de produtos suxeitos a sancións podería evolucionar e afectar máis ao queixo francés. Doutra banda, as represalias contra os queixos doutros países europeos non son algo bo para toda a Unión Europea, xa que contribúen á saturación do mercado interno europeo.
En canto ao Brexit, esperamos, como todos os demais, que finalmente se chegue a un acordo que minimice o impacto da saída do Reino Unido do mercado da UE. Se este non fose o caso, toda a industria láctea europea veríase moi afectada porque o Reino Unido ten un forte déficit de produtos lácteos e actualmente importa cantidades considerables de produtos lácteos dos diferentes Estados membros.
Francia, é un dos países europeos que menos aumentou a súa produción de leite desde o final das cotas de leite en 2015. Por que esta situación?
A desaparición das cotas non deu aos produtores de leite en Francia a posibilidade de aumentar a súa produción como o desexaban, xa que se xeneralizou a firma de contratos entre produtores e industrias lácteas. En moitas destas industrias, é posible que os produtores non poidan producir máis, ou se é así, o prezo do volume de leite adicional a miúdo se indexa aos prezos internacionais da manteiga e o leite desnatado en po , o que xeralmente xera un rendemento financeiro máis baixo que o prezo medio do leite pago en Francia.
Como cualificaría o resultado do fin das cotas lácteas na Unión Europea?
O desmantelamento das cotas revela estratexias sectoriais moi diferentes segundo os países. En Polonia ou Irlanda, os produtores e as industrias lácteas acordaron unha liberalización dos volumes a producir, mesmo se os prezos son moi volátiles. En Francia, pola contra, os operadores están máis apegados ao axuste de prezos, por tanto, o establecemento (e a aceptación) por parte de produtores e industrias dun límite de volumes a producir.
“Preocúpanos que a produción de leite concéntrese en poucas rexións de Francia”
Onde se concentra a produción de leite nas diferentes rexións de Francia?
A produción de leite cobre todo o país, pero as áreas con maior densidade atópanse no oeste do país: en Normandía, Bretaña e Pays de Loire. As tendencias dos últimos dez anos mostran unha aceleración na concentración da produción e unha forte erosión en certas rexións do sur do país. Esta dinámica é de gran preocupación para o CNIEL.
Que sistema de pago de leite é o máis estendido en Francia? Como crees que será no futuro?
As industrias lácteas tenden cada vez máis a introducir sistemas de prezos do leite que teñen en conta a segmentación das vendas da compañía, entre o mercado francés, o resto do mercado europeo e terceiros países. O valor do leite para cada un destes mercados está determinado por indicadores de prezos específicos. Este método permite determinar o prezo básico do leite para unha calidade estándar; é dicir, un leite que contén 32 g de proteína e 38 g de graxa por litro. O prezo de gramos adicionais de proteínas e graxas determínase con maior frecuencia mediante marcos de referencia definidos rexionalmente.
“O noso principal desafío é o relevo xeracional na gandaría”
Cales consideras que son os principais desafíos para o sector lácteo francés nos próximos anos?
O relevo xeracional na gandaría e conseguir que sexa unha profesión atractiva é o principal desafío do sector lácteo francés. Máis da metade dos administradores de fincas teñen máis de 50 anos. Establecer aos mozos é un gran desafío para manter o nivel actual de produción.
Preocúpanche os movementos animalistas contra os produtos lácteos? Que medidas aplícanse en Francia e como avalía os seus resultados?
Efectivamente, preocúpannos as expectativas sociais en termos de benestar animal. CNIEL está implementando actualmente un enfoque de responsabilidade social para toda a industria láctea. Neste contexto, reunímonos con organizacións non gobernamentais para discutir con eles, a fin de establecer indicadores para monitorear o desempeño do sector en varios campos, que se refiren principalmente ao benestar animal, o medio ambiente, os problemas sociais e a saúde. Este traballo de consulta acaba de comezar. Por tanto, non é fácil avaliar os resultados porque aínda estamos nunha fase inicial.
Como crees que as regulacións ambientais afectarán a produción de leite de vaca?
A xestión sustentable dos recursos está a converterse nun tema central para todos os sectores económicos. O sector lácteo non é unha excepción. Isto obríganos a establecer sistemas de produción que sexan máis eficientes en enerxía e auga, e que emitan menos gases de efecto invernadoiro.
En Holanda, o pastoreo das vacas en granxas leiteiras xa é obrigatorio. Consideras que isto se estenderá a Francia?
Existe unha forte demanda por parte dos consumidores franceses de leite de pastoreo. Por tanto, a oferta medrou considerablemente nos últimos meses, con especificacións que varían de rexión a rexión, que van desde 120 días ao ano (o estándar holandés) até 200 días ao ano. Polo momento, o leite de pasto comercialízase principalmente en forma de leite líquido e moi pouco en forma doutros produtos lácteos (iogur, manteiga, queixo, etc.).
Estes procedementos de pastoreo a miúdo combínanse con outras limitacións, como alimentar á vaca con pensos libres de transxénicos e resaltar o carácter local do produto.
“En 5 anos o leite ecolóxico podería representar un 7% da produción nacional”
Cales son as súas perspectivas no CNIEL para a produción de leite ecolóxico?
O leite ecolóxico actualmente representa pouco máis do 3% da produción total de leite en Francia, cun crecemento anual medio de dous díxitos nos últimos dez anos. É probable que represente dentro de 5 anos ao redor do 6 ao 7% da produción nacional.
Francia é unha referencia para España en termos da implicación do goberno na conclusión dun acordo sobre produtos lácteos que permite un prezo xusto aos gandeiros. Como avalías as medidas implementadas?
O resultado esperado pode non cumprir coas expectativas dos produtores e das industrias, pero o novo marco regulatorio parece terminar, polo momento, coa tendencia deflacionaria dos prezos dos lácteos. Polo momento, aínda é difícil medir o impacto real do marco regulatorio nos ingresos dos gandeiros, xa que as condicións favorables do mercado internacional tamén contribuíron ao recente aumento no prezo do leite en Francia.
En calquera caso, para seguir esta pregunta ao longo do tempo, o CNIEL ten un observatorio de ingresos que avalía cada ano a proporción de produtores leiteiros cuxa remuneración alcanza o salario medio francés.
Cales cres que serán as claves para a competitividade das granxas leiteiras europeas no futuro?
As claves da competitividade están vinculadas á evolución cualitativa da demanda nos mercados internacionais. Se a demanda internacional evoluciona cara a estándares non moi afastados dos esixidos polo mercado europeo en termos de calidade (sanitarios, ambientais, etc.), a nosa competitividade non será cuestionada no futuro próximo. Porén, se o prezo segue sendo o principal determinante da demanda internacional, será difícil desenvolver as nosas exportacións a terceiros países.
