Cando un incendio forestal acada a intensidade suficiente para pasar do mato a prender na copa dunha árbore, o risco do lume aumenta, pois en condicións de vento suficiente, as lapas pasarán de copa en copa e queimarán a masa forestal na súa totalidade, podendo afectar a grandes extensións de terreo. Unha tese doutoral de José María Fernández (Escola de Enxeñería Forestal, Uvigo) analiza as perspectivas dos lumes de copa nas masas de piñeirais de Galicia e conclúe que este tipo de incendios agravarase co cambio climático.
A investigación permitiu determinar as áreas que presentan os maiores riscos, que se corresponden cos piñeirais da montaña ourensán e cos do sur de Lugo. Fernández incide en que a influencia mediterránea do clima no interior, unida á tendencia ascendente das temperaturas, levan a que o índice de risco de lumes se vaia ir agravando no interior de Galicia co paso do tempo, segundo conclúen as simulacións realizadas para a tese. Outro factor a ter en conta é o proceso de abandono do rural, “coa conseguinte acumulación de combustibles forestais”.
O piñeiro silvestre, ubicado nas zonas de maior altitude, con máis vento, é o máis propenso a sufrir lumes de copas
A especie máis susceptible de sufrir os lumes de copas é o piñeiro silvestre, tamén coñecido como piñeiro rubio, que se dá en Galicia nas zonas de maior altitude, nas que a forza do vento contribúe en maior medida á propagación das lapas. “Dentro dun mesmo monte, as zonas máis vulnerables apareceron en áreas onde a velocidade do vento é maior e as árbores teñen unha menor altura, así como nos terreos solleiros”, conclúe o investigador, que desenvolveu a súa tese no Centro de Investigación Forestal de Lourizán, baixo a dirección de José Antonio Vega.
Medidas de prevención
Os lumes de copas caracterízanse polo seu maior impacto económico e ecolóxico, pola dificultade da súa extinción e por un maior risco para os núcleos de poboación. A identificación das áreas máis propensas a sufrir este tipo de lumes ten o interese de permitir unha mellor planificación das tarefas de prevención.
No marco da súa tese doutoral, Fernández comprobou a eficacia de tratamentos preventivos como a roza do mato, a poda dos exemplares máis grandes, co triturado dos restos, ou a corta das árbores máis pequenas. “Son todas elas medidas eficaces para previr este tipo de lumes, xa que as masas forestais nas que se levaron a cabo amosaron unha mellor resistencia a un incendio”, relata o investigador en nota de prensa divulgada pola Universidade de Vigo.