As comarcas con máis gandería, tanto de leite como de vacún, son, en xeral, as que teñen unha poboación menos avellentada e as que menos habitantes perden do rural galego. Así se desprende de cruzar os datos de avellentamento da poboación no ano 2015, do Instituto Galego de Estatística (Ige) e do Instituto Nacional de Estatística (Ine), cos datos de explotacións de gando vacún por concellos da Consellería do Medio Rural, os últimos dispoñibles do ano 2007.
Así, e tal como se pon de manifesto no mapa inferior, os concellos rurais con maior avellentamento da poboación son os da provincia de Ourense, O Courel e Sureste de Lugo, coincidindo coas zonas con menor número de ganderías de vacún, tanto de carne como de leite. Pola contra, e quitada a excepción das zonas periurbanas, os concellos rurais das comarcas máis gandeiras -O Deza, Lugo Centro, A Terra Cha, Arzúa, Xallas, Barcala ou Ordes- son os máis xente nova manteñen no medio rural.
30 comarcas terán tres veces máis maiores de 65 anos que menores de 20 no 2031
As proxeccións poboacionais para os vindeiros anos publicadas polo INE e o IGE nas últimas semanas, e das que se fai eco o xornal Praza Pública, confirman que as persoas maiores de 55 anos serán a metade da poboación galega en 2031, un avellentamento provocado pola baixa natalidade e pola falta de oportunidades de emprego. Dentro do rural, as perspectivas menos malas son de novo para as comarcas con alta actividade gandeira, especialmente a vinculada ao vacún de leite.
O envellecemento e a perda poboacional afectará a toda Galicia, pero máis aínda ás comarcas que xa están a sufrir esa circunstancia na actualidade. En 2015 había xa cinco comarcas (Terra de Caldelas, Baixa Limia, A Fonsagrada, Os Ancares e Quiroga) nas que o índice de envellecemento (a proporción entre poboación maior de 65 e menor de 20) era superior a 500. É dicir, nestas comarcas hai xa 5 veces máis habitantes de máis de 65 anos que menores de 20. E noutras 11 comarcas hai entre 3 e 5 veces máis maiores de 65. Atendendo ás proxeccións, no 2031 en 30 das 53 comarcas galegas rexistrarán cando menos esa proporción de máis do triplo de maiores de 65 que menores de 20.
En paralelo, segundo as proxeccións de INE e IGE, descenderá a poboación de practicamente todas as comarcas. A poboación total de Galicia caería por debaixo dos dous millóns e medio, cunha redución de 244 mil habitantes (un 9% do total) e só dúas comarcas (Santiago e A Coruña) verían incrementada lixeiramente a súa poboación. O resto sufriría descensos, que nalgúns casos serán moi salientables: 16 comarcas perderán -segundo esta proxección- máis do 20% dos seus habitantes, encabezadas por Terra de Celanova, A Fonsagrada, Baixa Limia e Terra de Caldelas.
INE e IGE prevén caídas notables mesmo para comarcas urbanas como Ferrol (-14%) ou para territorios como O Ribeiro (-25%), Terra de Melide (-20%), Noia (-16%), Deza (-16%), Bergantiños (-15%) ou Terra de Lemos (-14%).
Proxeccións de poboación e de avellentamento para o ano 2031:
Concello |
Poboación 2015 |
Poboación 2031 |
Variación |
Variación % |
Índice de avellentamento 2015 |
Índice de avellentamento 2031 |
A Barcala |
11129 |
9335 |
-1794 |
-16,12 |
205,2 |
251 |
A Coruña |
394.047 |
394.144 |
97 |
0,02 |
124,30 |
193,10 |
A Fonsagrada |
5.502 |
3.712 |
-1.790 |
-32,53 |
548,2 |
615,2 |
A Limia |
21.857 |
16.087 |
-5.770 |
-26,40 |
325,3 |
402,20 |
A Mariña Central |
30.067 |
26.090 |
-3.977 |
-13,23 |
174,20 |
237,70 |
A Mariña Occidental |
25.980 |
21.752 |
-4.228 |
-16,27 |
193,20 |
275,3 |
A Mariña Oriental |
16.495 |
14.616 |
-1.879 |
-11,39 |
211,10 |
269,8 |
A Paradanta |
16.131 |
12.124 |
-4.007 |
-24,84 |
303,8 |
533,4 |
A Ulloa |
9.663 |
8.045 |
-1.618 |
-16,74 |
346,6 |
402,90 |
Allariz-Maceda |
14.546 |
12.174 |
-2.372 |
-16,31 |
279,5 |
347,3 |
Arzúa |
17.007 |
14.278 |
-2.729 |
-16,05 |
246 |
311,70 |
Baixa Limia |
7.673 |
5.172 |
-2.501 |
-32,59 |
711,6 |
1.081,5 |
Barbanza |
66.713 |
59.272 |
-7.441 |
-11,15 |
117,60 |
209,4 |
Bergantiños |
68.724 |
58.705 |
-10.019 |
-14,58 |
177,8 |
257 |
Betanzos |
39.195 |
34.023 |
-5.172 |
-13,20 |
207,8 |
277,3 |
Caldas |
34.935 |
31.592 |
-3.343 |
-9,57 |
139,4 |
237,8 |
Chantada |
13.761 |
11.120 |
-2.641 |
-19,19 |
325,40 |
359,5 |
Deza |
43.555 |
36.528 |
-7.027 |
-16,13 |
219,10 |
333,90 |
Eume |
25.243 |
20.212 |
-5.031 |
-19,93 |
179,20 |
288,90 |
Ferrol |
156.272 |
134.158 |
-22.114 |
-14,15 |
166,5 |
253,3 |
Fisterra |
23.011 |
19.079 |
-3.932 |
-17,09 |
190,10 |
345 |
Lugo |
118.760 |
115.239 |
-3.521 |
-2,96 |
140,8 |
200,70 |
Meira |
5.523 |
4.685 |
-838 |
-15,17 |
368,90 |
317,20 |
Muros |
13.597 |
9.684 |
-3.913 |
-28,78 |
263,6 |
478,8 |
Noia |
34.198 |
28.620 |
-5.578 |
-16,31 |
184,20 |
278,90 |
O Baixo Miño |
51.375 |
46.638 |
-4.737 |
-9,22 |
112,80 |
217,60 |
O Carballiño |
27.866 |
22.744 |
-5.122 |
-18,38 |
289,2 |
355,5 |
O Condado |
43.205 |
39.470 |
-3.735 |
-8,64 |
107,7 |
196,60 |
O Morrazo |
82.722 |
75.438 |
-7.284 |
-8,81 |
105,10 |
204,60 |
O Ribeiro |
16.541 |
12.429 |
-4.112 |
-24,86 |
413,8 |
525,4 |
O Salnés |
110.248 |
99.201 |
-11.047 |
-10,02 |
112,7 |
216,10 |
O Sar |
16.562 |
13.652 |
-2.910 |
-17,57 |
167,8 |
268,5 |
Ordes |
37.769 |
32.007 |
-5.762 |
-15,26 |
172,9 |
247,5 |
Ortegal |
13.319 |
9.496 |
-3.823 |
-28,70 |
337,70 |
508,6 |
Os Ancares |
10.698 |
7.483 |
-3.215 |
-30,05 |
541,5 |
604,2 |
Ourense |
142.209 |
137.988 |
-4.221 |
-2,97 |
155,60 |
223,20 |
Pontevedra |
122.699 |
119.797 |
-2.902 |
-2,37 |
110,80 |
198,60 |
Quiroga |
5.728 |
4.346 |
-1.382 |
-24,13 |
520,6 |
474 |
Santiago |
165.793 |
166.736 |
943 |
0,57 |
104,9 |
173,8 |
Sarria |
23.407 |
20.058 |
-3.349 |
-14,31 |
270,8 |
304 |
Tabeirós-Terra de Montes |
26.993 |
22.940 |
-4.053 |
-15,02 |
228,4 |
303 |
Terra Chá |
41.931 |
34.121 |
-7.810 |
-18,63 |
297,40 |
331,40 |
Terra de Caldelas |
3.210 |
1.984 |
-1.226 |
-38,19 |
792,6 |
1.570,2 |
Terra de Celanova |
19.376 |
13.098 |
-6.278 |
-32,40 |
497 |
731 |
Terra de Lemos |
31.405 |
26.883 |
-4.522 |
-14,40 |
305,7 |
315,20 |
Terra de Melide |
12.863 |
10.312 |
-2.551 |
-19,83 |
243,8 |
328,40 |
Terra de Soneira |
18.813 |
13.217 |
-5.596 |
-29,75 |
246,8 |
447,1 |
Terra de Trives |
4.424 |
3.191 |
-1.233 |
-27,87 |
465,20 |
455,1 |
Valdeorras |
26.400 |
23.523 |
-2.877 |
-10,90 |
192,5 |
305,3 |
Verín |
27.259 |
21.489 |
-5.770 |
-21,17 |
261,3 |
400,70 |
Viana |
7.377 |
5.217 |
-2.160 |
-29,28 |
422,5 |
784,2 |
Vigo |
416.438 |
394.941 |
-21.497 |
-5,16 |
112 |
206,5 |
Xallas |
14.441 |
11.104 |
-3.337 |
-23,11 |
242,20 |
413,20 |
Galicia |
2.734.656 |
2.489.946 |
-244.710 |
-8,95 |
151,9 |
232,70 |
Fonte: Ine e Ige