Advirten do risco de transmisión de enfermidades pola picadura de carrachas en Galicia

A probabilidade de que as persoas adquiran certas enfermidades transmitidas por carrachas, especialmente no caso da borreliose e rickettsiose, é “elevada” no noroeste de España.

Así o recolle a tese de doutoramento que presentou, na Facultade de Veterinaria do campus de Lugo, a investigadora Susana Remesar Alonso, do grupo de Investigación Sanidade Animal Galicia (Invesaga), coordinado polo catedrático Pablo Díez Baños.

A investigación foi publicada baixo o título ‘Dinámica de poboacións das carrachas exófilas no noroeste de España e o seu papel como vectores de axentes infectoparasitarios de importancia veterinaria e médica’. O traballo constitúe un dos estudos máis amplos dos realizados ata a data en Galicia e no conxunto da península Ibérica respecto dos patóxenos que poden transmitir as carrachas.

No estudo recolleron 7.000 carrachas en zonas de costa, montaña e meseta de Galicia ó longo de 2 anos

No estudo, dirixido polos profesores da USC Patrocinio Morrondo Pelayo, Pablo Díaz Fernández e Gonzalo Fernández Rodríguez, recolléronse 7.000 carrachas, cuxa identificación morfolóxica específica se desenvolveu mediante técnicas de bioloxía molecular. En concreto, os exemplares capturáronos en zonas de costa, montaña e meseta de Galicia ó longo de 2 anos.

Ixodes frontalis, a especie máis abundante

Destas mostras, a investigadora conseguiu identificar 5 especies de carrachas, das que a ‘Ixodes ricinus’ é a máis habitual (99,2%) dado que as características de Galicia, con montes caducifolios, son ambientes idóneos para ela, como explican dende o equipo de profesionais que dirixiu o traballo. Xunto a esta especie tamén detectaron ‘Dermacentor marginatus’ (0,3%), ‘Dermacentor reticulatus’ (0,2%), ‘Ixodes frontalis’ (0,2%) e ‘Ixodes acuminatus’ (0,01%).

A ‘Ixodes ricinus’ foi a única carracha que conseguiron detectar en tódolos estadios de desenvolvemento e atoparon gran cantidade de ninfas, o estadio previo a se converter en adultos. As distintas técnicas de bioloxía molecular permitiron ademais detectar nesta especie distintos patóxenos. Os máis prevalentes foron ‘Rickettsia spp’ (presente nun 20,7% das carrachas) e ‘Borrelia spp’ (12,1%). Mentres que outros patóxenos como ‘Babesia spp’, ‘Anaplasma spp’ e ‘Theileria spp’, foron inferiores ó 2%.

Enfermidades detectadas

A investigación e o análise das carrachas permitiu detectar as enfermidades que poden transmitir, algunhas delas tamén ás persoas. Así, Remesar comprobou que as carrachas eran portadoras de ‘Babesia venatorum’ e ‘Babesia microti’, que resultaron variantes que poden contaxiar enfermidades ás persoas.

Ademais, a investigadora detectou 6 xenoespecies de Borrelia que se poden transmitir ós humanos. En contreto trátase de 5 do grupo ‘B. burgdorferi’ sensu lato, relacionadas coa enfermidade de Lyme e unha do grupo das febres recorrentes (B. Miyamotoi). O traballo determinou tamén que tanto a presenza de ‘B. Burgorferi s.l.’ como ‘Rickettsia spp’ foron moi superiores nas especies ‘I. Ricinus’ procedentes da montaña e da costa.

As enfermidades derivadas da picadura da carracha teñen síntomas moi inespecíficos que fan que se confundan cunha gripe

Remesar comprobou tamén que unha pequena porcentaxe das carrachas das especiess I. Ricinus e I. Frontalis estaban infectadas con ‘Anaplasmae phagocytophilum’, unhas das enfermidades que adoita afectar ó gando e que tamén pode contaxiarse de animais a humanos, podendo xerar enfermidades graves. Porén, as variantes que se detectaron non adoitan pasar ás persoas.

Os principais riscos para as persoas veñen asociadas tanto da rickettsiose como da Borreliose e trátase de enfermidades que “presentan síntomas moi inespecíficos que poden ser facilmente confundidos con outras patoloxías comúns como unha gripe”, explica Patrocinio Morrondo, unha das profesoras encargadas de dirixir a tese.

Precisamente, algúns dos síntomas máis recorrentes son a febre, dolores musculares, sarabullo e nalgúns casos unha pequena inflamación no lugar da picadura, pero que non sempre se chega a producir. Isto provoca que sexa tamén máis difícil diagnosticar as enfermidades aínda que os síntomas poden ser máis graves cos dunha gripe e prolongarse no tempo.