A importancia do pole na alimentación das abellas

Resumo do relatorio de Antonio Gómez Pajuelo, consultor apícola de referencia en España, dentro das XVII Xornadas Apícolas do Eume, organizadas pola Asociación Galega de Apicultura (AGA) do Eume e a Casa do Mel das Pontes

A importancia do pole na alimentación das abellas

Abella gorda e abella fraca. Foto: Antonio Gómez Pajuelo

Unha das principais causas da mortaldade invernal das abellas é a malnutrición, e en concreto a falta de pole. O pole é a principal fonte de proteínas e vitaminas, e a única de graxas das abellas, e é determinante para que poidan ter unha boa cría.

Unha dieta equilibrada das abellas debe incluír ao redor dun 72% de azucres asimilables, un 20,4% de auga, un 5% de proteínas, un 1% de graxas, outro 1% de minerais, un 0,6% de fibra e vitaminas, supoñendo un consumo das abellas dun 80% de mel e dun 20% de pole. Este último é practicamente a súa única fonte de proteínas, de graxas, de fibra, así como é o que achega ás abellas a maior parte dos minerais, mentres que o mel é principalmente a que lle proporciona azucres e auga.

Hai que ter en conta que as proteínas contidas no pole son imprescindibles para a formación de tendóns, esqueleto externo (quitina), secrecións dixestivas (encimas), hormonas, produtos do sistema defensivo, péptidos antimicrobianos (AMP) dos cromosomas (ADN). Ademais, o pole contén vitaminas hidrosolubles dos grupos B e C, imprescindibles para o desenvolvemento das crías. Pódese estimar que unha colmea consome ao ano ao redor de 50 quilogramos de pole.

Ademais, hai que ter en conta que as graxas só están no pole. Xunto cos azucres e as proteínas, as graxas constitúen sustancias de reserva necesarias para o sistema defensivo do organismo das abellas. Ademais, o pole contén antioxidantes, A (carotenos), E (tocoferol) e K (nadionas e quinonas), que se atopan nos vexetais e como actividade das bacterias intestinais.

mel_abella_grafica_pajuelo_1

O pole que consomen as abellas e as crías é fermentado durante uns 20 días en celdillas, o que fai que sexa ata tres veces máis nutritivo que o pole fresco que transportan as abellas nas súas patas e que se recolle para consumo humano.

En canto á composición de nutrientes dos poles, como norma xeral pódese dicir que canto máis escuros (os procedentes de silva, chuchamel, …etc) maior cantidade de proteínas e de minerais conteñen e canto máis amarelos (os procedentes de xaras, xestas…etc) máis proporción terán de graxas e de azucres.

Para poder nutrirse correctamente a abella debe realizar ben os procesos químicos e para iso:

-Ten que contar con boa xenética para saber facelos. Existen colmeas que por xenética son máis traballadoras que outras.

-Ten que ter os elementos para facelo: inxerir alimentos, fragmentalos,
asimilalos e recombinados para “fabricacións de compostos”, ou utilizar as reservas e repoñelas.

-Inxerir alimentos “non fabricables”, como vitaminas, ou utilizar as reservas e
repoñelas.

Desta forma, se unha abella ten boa xenética e conta cunha boa dieta equilibrada estará gorda. Isto mídese pola lonxitude do abdome, que ten que ser a mesma que entre a punta das dúas ás. Abdomes máis curtos son indicativos dunha mala alimentación ou de problemas de enfermidades.

Con abellas gordas as larvas terán máis xelea real, estarán mellor alimentadas e a colmea estará máis forte. Trátase dun círculo virtuoso que dá como resultado xeracións de abellas máis fortes e con maior garantía de supervivencia.

É necesario precisar que non todas as abellas teñen as mesmas necesidades nutricionais, variando esta segundo sexa larva ou abella nova (maior consumo de proteína) ou adulta (máis consumo de azucres). Se a colmea ten cría e abella nova necesita pole, por iso un síntoma de que o enxame está a criar ben é ver a obreiras transportando pole á colmea.

Principais síntomas da escaseza de pole na colmea:

Nunha primeira fase:

-Diminución da produción de xelea real.
-Cesamento da cría de zángano/abázcaro e diminución ou cesamento da cría de obreira.
-Uso das reservas corporais de graxa por parte das obreiras.

Nunha fase intermedia:

Se a falta de pole persiste, sobre todo porque a colmea non puido aproveitar a última floración de outono, e queda sen reservas para afrontar o inverno:

-Extracción de proteínas e de graxas dos tecidos menos vitais. Perda de músculo e adelgazamento do abdome, o que as fai máis vulnerables a nosemiose e outras enfermidades dixestivas.
-Fallos hormonais e de defensas.
-Diminución de tamaño e danos corporais.

Fase terminal:

-Instinto de recolección de Instinto de falsos poles: pensos animais, fariña, serrín…etc
-Morte.

Adóitase dicir que unha abella vive 800 quilómetros, ou o que é o mesmo, 20 días viaxando unha media de 40 quilómetros na primavera e verán. Se o apicultor entra no inverno cunha colmea de abellas novas e gordas ten máis posibilidades de chegar ben á primavera. Con todo, se a colmea non puido aproveitar a última floración de outono e non conta con reservas as posibilidades de mortaldade serán elevadas.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *

Solicitamos o seu permiso para obter datos estadísticos da súa navegación nesta esta web, en cumprimiento do Real Decreto-ley 13/2012. Si continúa navegando consideramos que acepta o uso das cookies. OK | Máis información