Galego
O domingo de Entroido está marcado no calendario gastronómico galego como o día da androlla. Todos os anos nesta data o concello lucense de Navia de Suarna celebra a súa tradicional festa de exhaltación deste embutido, que este ano chega xa á súa 29 edición. Así pois, o vindeiro 3 de marzo a praza da vila reunirá un ano máis ao numeroso público que acode a esta celebración que xira en torno a un dos produtos típicos deste concello da montaña luguesa.
O programa de actividades dará comezo ás 10 da mañá cun pasarrúas a cargo dun grupo de gaitas e coa apertura a continuación dos 30 stands que acollerá a carpa ubicada na praza. Nela venderanse as androllas de numerosos produtores caseiros desta zona dos Ancares que as elaboran expresamente para esta cita e tamén as que fabrica a empresa Embutidos Suarna, unha firma local pioneira na comercialización deste protudo e que elabora ademais durante todo o ano todo tipo de embutidos. Entre os expositores tamén haberá vendedores de pan, doces, queixos, licores e todo tipo de produtos galegos, así como un amplo surtido de artesanía.
Contra a unha do mediodía terá lugar un dos actos centrais do día, a tradicional degustación gratuita de androlla entre os asistentes. As androllas cocíñanse na propia praza, á vista dos asistentes, e repártense de balde acompañadas de viño, pan e mesmo de postre, unha torta de pasas tamén típica desta zona. A feira e a música continuarán despois do xantar oficial e até media tarde.
O alcalde de Navia, José Fernández, Maricarmen Sánchez, de Embutidos Suarna, e o portavoz da Deputación de Lugo, Álvaro Santos, durante a presentación da XXIX Festa da Androlla
A celebración desta festa gastronómica, unha das primeiras de Galicia, que se comezou a facer no ano 1991 e está organizada polo Concello de Navia de Suarna coa colaboración da Deputación Provincial de Lugo, contribúe á dinamización local e a manter viva esta tradición naviega da elaboración deste embutido de porco que nos últimos anos estase a converter tamén nun recurso económico para esta zona dos Ancares, como destaca José Fernández, alcalde da localidade, que salienta que a cita gastronómica, “ademáis de xuntar con notable éxito desde hai anos a milleiros de comensais, serve para atraer cada ano a novos visitantes que descobren a beleza da nosa vila”. Navia conta con interesantes atractivos turísticos, como a Ponte Vella, de orixe romana, ou o castelo medieval dos Condes de Altamira, ademais de pallozas e numerosos castros.
En paralelo á celebración da Festa da Androlla organízanse outras actividades complementarias, como a III Ruta da Androlla 4×4 e que arrincará tamén ás 10 da mañán coas proba de habilidades dos participantes no circuito de Grandela.
Poranse á venda 3.000 quilos de androlla e repartiranse 200 de balde
A Festa da Androlla é tamén unha oportunidade única para promover a economía do municipio pois ademais de ofrecer 200 quilos de androlla de xeito totalmente gratuíto, poranse á venda uns 3.000 quilos de de androlla a un prezo medio de 6 euros, ademais de 1.000 quilos doutros embutidos.
A praza do Concello estará chea de postos, uns 30, nos que ademais de produtos cárnicos, destacan os de produtos como a tradicional rosca de Navia, queixos, cerámica, ourivaría, mel, navallas, artesanía e outros produtos da montaña luguesa. Cada ano, son máis os artesáns e produtores que quedan en espera pois o espazo existente énchese sempre ao 100%. A Festa no seu conxunto move a unhas 2.000 persoas ao longo do día e xera un volume de negocio superior aos 15.000 euros.
A celebración desde fai case 3 décadas desta cita gastronómica animou a recuperación da produción a nivel local deste embutido. A produción anual de androlla no municipio de Navia de Suarna supera os 30.000 quilos, véndose incrementada nas datas previas á celebración da Festa.
Elaborada ao xeito tradicional nas montañas de Lugo e Ourense
Androllas e botelos nun dos postos de venda da pasada edición da festa.
A androlla é un produto cárnico elaborado de xeito artesanal resultante da mestura de costela (mínimo 90%) e coiros, que lle dá ao embutido graxa e xelatina que se traduce en sensación de xugosidade na boca). Convenientemente adobado o recheo durante uns tres días con allo, sal e pemento doce e picante é embutido en tripa natural procedente do intestino groso de porcino ou de vacún e posteriormente sométese a un proceso de afumadura con leña de carballo e de curación. O seu consumo realízase habitualmente logo de cocción.
A Xunta de Galicia iniciou o camiño da protección deste produto en setembro de 2008 e, unha vez superada a fase galega, falta a aprobación dos organismos comunitarios e a inscrición da IXP no rexistro de denominación de orixe e indicacións xeográficas protexidas. A zona xeográfica de elaboración da IXP Androlla de Galicia está formada por 12 concellos da provincia de Lugo e 17 da de Ourense, que constitúen unha estreita franxa que se estende, de norte a sur, na parte máis oriental de Galicia, abarcando a área máis montañosa da comunidade. Tamén se elaboran androllas en zonas limítrofes da vertente leonesa dos Ancares.
Un produto diferenciado
Aínda que semellantes, a androlla diferénciase do botelo (coñecido como butelo ou pigureiro nesta zona dos Ancares) en que só leva costela de porco e coiros, mentres que no botelo permítese ademais soá, carne magra de porco, ósos da cabeza e outros ósos con carne. Ademais, o botelo embútese en cegos, estómagos ou vexigas de porco, polo que o tamaño e o peso da peza é maior que o da androlla, que acostuma estar en torno ao medio quilo. O tipo de tripa empregado condiciona, ademais do tamaño, o aspecto diferenciado de ambos produtos: a androlla preséntase con forma cilíndrica e alongada, mentres o botelo é sempre moito máis grande que a androlla e toma a forma da tripa en que se embute, normalmente máis redondeada.
De cor vermella intensa debido aos condimentos empregados, a androlla é un produto normalmente máis curado que o botelo, cun aroma intenso a embutido afumado e curado. Ten un sabor moi agradable, en parte picante e en parte doce, que poderán comprobar de balde todas aquelas persoas que se acheguen a Navia o vindeiro 3 de marzo.
O programa da Festa
– 10:00 horas: Pasarrúas a cargo dun grupo de gaitas
– 10:00 horas: III Ruta da Androlla 4×4 no circuíto da Grandela
– 10:30 horas: Apertura de stands e comezo da XXIX Festa da Androlla
– 13:00 horas: Degustación de Androlla na Praza da Vila
– 15:00 horas: Xantar Oficial
– 18:00 horas: Actuación dun grupo de gaitas e Clausura da Festa
